Recitation by Shri Nagendra Udupa
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ
ಊರ್ಧ್ವಮೂಲಮಧಃಶಾಖಮ್ ಅಶ್ವತ್ಥಂ ಪ್ರಾಹುರವ್ಯಯಮ್ |
ಛನ್ದಾಂಸಿ ಯಸ್ಯ ಪರ್ಣಾನಿ ಯಸ್ತಂ ವೆದ ಸ ವೆದವಿತ್ || ೧೫-೧||
ಅಧಶ್ಚೊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರಸೃತಾಸ್ತಸ್ಯ ಶಾಖಾಃ
ಗುಣಪ್ರವೃದ್ಧಾ ವಿಷಯಪ್ರವಾಲಾಃ |
ಅಧಶ್ಚ ಮೂಲಾನ್ಯನುಸನ್ತತಾನಿ
ಕರ್ಮಾನುಬನ್ಧೀನಿ ಮನುಷ್ಯಲೊಕೆ || ೧೫-೨||
ನ ರೂಪಮಸ್ಯೆಹ ತಥೊಪಲಭ್ಯತೆ
ನಾನ್ತೊ ನ ಚಾದಿರ್ನ ಚ ಸಂಪ್ರತಿಷ್ಠಾ |
ಅಶ್ವತ್ಥಮೆನಂ ಸುವಿರೂಢಮೂಲಂ
ಅಸಙ್ಗಶಸ್ತ್ರೆಣ ದೃಢೆನ ಛಿತ್ತ್ವಾ || ೧೫-೩||
ತತಃ ಪರಂ ತತ್ಪರಿಮಾರ್ಗಿತವ್ಯಂ
ಯಸ್ಮಿನ್ಗತಾ ನ ನಿವರ್ತನ್ತಿ ಭೂಯಃ |
ತಮೆವ ಚಾದ್ಯಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಪದ್ಯೆ |
ಯತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಸೃತಾ ಪುರಾಣೀ || ೧೫-೪||
ನಿರ್ಮಾನಮೊಹಾ ಜಿತಸಙ್ಗದೊಷಾಃ
ಅಧ್ಯಾತ್ಮನಿತ್ಯಾ ವಿನಿವೃತ್ತಕಾಮಾಃ |
ದ್ವನ್ದ್ವೈರ್ವಿಮುಕ್ತಾಃ ಸುಖದುಃಖಸಞ್ಜ್ಞೈಃ
ಗಚ್ಛನ್ತ್ಯಮೂಢಾಃ ಪದಮವ್ಯಯಂ ತತ್ || ೧೫-೫||
ನ ತದ್ಭಾಸಯತೆ ಸೂರ್ಯಃ ನ ಶಶಾಙ್ಕೊ ನ ಪಾವಕಃ |
ಯದ್ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತನ್ತೆ ತದ್ಧಾಮ ಪರಮಂ ಮಮ || ೧೫-೬||
ಮಮೈವಾಂಶೊ ಜೀವಲೊಕೆ ಜೀವಭೂತಃ ಸನಾತನಃ |
ಮನಃಷಷ್ಠಾನೀನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಾನಿ ಕರ್ಷತಿ || ೧೫-೭||
ಶರೀರಂ ಯದವಾಪ್ನೊತಿ ಯಚ್ಚಾಪ್ಯುತ್ಕ್ರಾಮತೀಶ್ವರಃ |
ಗೃಹೀತ್ವೈತಾನಿ ಸಂಯಾತಿ ವಾಯುರ್ಗನ್ಧಾನಿವಾಶಯಾತ್ || ೧೫-೮||
ಶ್ರೊತ್ರಂ ಚಕ್ಷುಃ ಸ್ಪರ್ಶನಂ ಚ ರಸನಂ ಘ್ರಾಣಮೆವ ಚ |
ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ಮನಶ್ಚಾಯಂ ವಿಷಯಾನುಪಸೆವತೆ || ೧೫-೯||
ಉತ್ಕ್ರಾಮನ್ತಂ ಸ್ಥಿತಂ ವಾಽಪಿ ಭುಞ್ಜಾನಂ ವಾ ಗುಣಾನ್ವಿತಮ್ |
ವಿಮೂಢಾ ನಾನುಪಶ್ಯನ್ತಿ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಃ || ೧೫-೧೦||
ಯತನ್ತೊ ಯೊಗಿನಶ್ಚೈನಂ ಪಶ್ಯನ್ತ್ಯಾತ್ಮನ್ಯವಸ್ಥಿತಮ್ |
ಯತನ್ತೊಽಪ್ಯಕೃತಾತ್ಮಾನಃ ನೈನಂ ಪಶ್ಯನ್ತ್ಯಚೆತಸಃ || ೧೫-೧೧||
ಯದಾದಿತ್ಯಗತಂ ತೆಜಃ ಜಗದ್ಭಾಸಯತೆಽಖಿಲಮ್ |
ಯಚ್ಚನ್ದ್ರಮಸಿ ಯಚ್ಚಾಗ್ನೌ ತತ್ತೆಜೊ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮಕಮ್ || ೧೫-೧೨||
ಗಾಮಾವಿಶ್ಯ ಚ ಭೂತಾನಿ ಧಾರಯಾಮ್ಯಹಮೊಜಸಾ |
ಪುಷ್ಣಾಮಿ ಚೌಷಧೀಃ ಸರ್ವಾಃ ಸೊಮೊ ಭೂತ್ವಾ ರಸಾತ್ಮಕಃ || ೧೫-೧೩||
ಅಹಂ ವೈಶ್ವಾನರೊ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದೆಹಮಾಶ್ರಿತಃ |
ಪ್ರಾಣಾಪಾನಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಪಚಾಮ್ಯನ್ನಂ ಚತುರ್ವಿಧಮ್ || ೧೫-೧೪||
ಸರ್ವಸ್ಯ ಚಾಹಂ ಹೃದಿ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಃ
ಮತ್ತಃ ಸ್ಮೃತಿರ್ಜ್ಞಾನಮಪೊಹನಂ ಚ |
ವೆದೈಶ್ಚ ಸರ್ವೈರಹಮೆವ ವೆದ್ಯಃ
ವೆದಾನ್ತಕೃದ್ವೆದವಿದೆವ ಚಾಹಮ್ || ೧೫-೧೫||
ದ್ವಾವಿಮೌ ಪುರುಷೌ ಲೊಕೆ ಕ್ಷರಶ್ಚಾಕ್ಷರ ಎವ ಚ |
ಕ್ಷರಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಕೂಟಸ್ಥೊಽಕ್ಷರ ಉಚ್ಯತೆ | ೧೫-೧೬||
ಉತ್ತಮಃ ಪುರುಷಸ್ತ್ವನ್ಯಃ ಪರಮಾತ್ಮೆತ್ಯುದಾಹೃತಃ |
ಯೊ ಲೊಕತ್ರಯಮಾವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತ್ಯವ್ಯಯ ಈಶ್ವರಃ || ೧೫-೧೭||
ಯಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷರಮತೀತೊಽಹಮ್ ಅಕ್ಷರಾದಪಿ ಚೊತ್ತಮಃ |
ಅತೊಽಸ್ಮಿ ಲೊಕೆ ವೆದೆ ಚ ಪ್ರಥಿತಃ ಪುರುಷೊತ್ತಮಃ || ೧೫-೧೮||
ಯೊ ಮಾಮೆವಮಸಮ್ಮೂಢಃ ಜಾನಾತಿಪುರುಷೊತ್ತಮಮ್ |
ಸ ಸರ್ವವಿದ್ಭಜತಿ ಮಾಂ ಸರ್ವಭಾವೆನ ಭಾರತ || ೧೫-೧೯||
ಇತಿ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮ್ ಇದಮುಕ್ತಂ ಮಯಾಽನಘ |
ಎತತ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಸ್ಯಾತ್ ಕೃತಕೃತ್ಯಶ್ಚ ಭಾರತ || ೧೫-೨೦||
ಔಮ್ ತತ್ಸದಿತಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಭಗವದ್ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ
ಯೊಗಶಾಸ್ತ್ರೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೆ
ಪುರಾಣ ಪುರುಷೊತ್ತಮಯೊಗೊ ನಾಮ
ಪಞ್ಚದಶೊಽಧ್ಯಾಯಃ || ೧೫||
shrIbhagavAnuvAcha
UrdhvamUlamadhaHshAkham ashvatthaM prAhuravyayam |
ChandAMsi yasya parNAni yastaM veda sa vedavit || 15-1||
adhashchordhvaM prasRutAstasya shAkhAH
guNapravRuddhA viShayapravAlAH |
adhashcha mUlAnyanusantatAni
karmAnubandhIni manuShyaloke || 15-2||
na rUpamasyeha tathopalabhyate
nAnto na chAdirna cha saMpratiShThA |
ashvatthamenaM suvirUDhamUlaM
asa~ggashastreNa dRuDhena ChittvA || 15-3||
tataH paraM tatparimArgitavyaM
yasmingatA na nivartanti bhUyaH |
tameva chAdyaM puruShaM prapadye |
yataH pravRuttiH prasRutA purANI || 15-4||
nirmAnamohA jitasa~ggadoShAH
adhyAtmanityA vinivRuttakAmAH |
dvandvairvimuktAH sukhaduHkhasa~jj~jaiH
gacChantyamUDhAH padamavyayaM tat || 15-5||
na tadbhAsayate sUryaH na shashaa~gko na pAvakaH |
yadgatvA na nivartante taddhAma paramaM mama || 15-6||
mamaivAMsho jIvaloke jIvabhUtaH sanAtanaH |
manaHShaShThAnIndriyANi prakRutisthAni karShati || 15-7||
sharIraM yadavApnoti yachchApyutkrAmatIshvaraH |
gRuhItvaitAni saMyAti vAyurgandhAnivAshayAt || 15-8||
shrotraM chakShuH sparshanaM cha rasanaM ghrANameva cha |
adhiShThAya manashchAyaM viShayAnupasevate || 15-9||
utkrAmantaM sthitaM vA&pi bhu~jjaanaM vA guNAnvitam |
vimUDhA nAnupashyanti pashyanti j~jAnachakShuShaH || 15-10||
yatanto yoginashchainaM pashyantyAtmanyavasthitam |
yatanto&pyakRutAtmAnaH nainaM pashyantyachetasaH || 15-11||
yadAdityagataM tejaH jagadbhAsayate&khilam |
yachchandramasi yachchAgnau tattejo viddhi mAmakam || 15-12||
gAmAvishya cha bhUtAni dhArayAmyahamojasA |
puShNAmi chauShadhIH sarvAH somo bhUtvA rasAtmakaH || 15-13||
ahaM vaishvAnaro bhUtvA prANinAM dehamAshritaH |
prANApAnasamAyuktaH pachAmyannaM chaturvidham || 15-14||
sarvasya chAhaM hRudi sanniviShTaH
mattaH smRutirj~jAnamapohanaM cha |
vedaishcha sarvairahameva vedyaH
vedAntakRudvedavideva chAham || 15-15||
dvAvimau puruShau loke kSharashchAkShara eva cha |
kSharaH sarvANi bhUtAni kUTastho&kShara uchyate | 15-16||
uttamaH puruShastvanyaH paramAtmetyudAhRutaH |
yo lokatrayamAvishya bibhartyavyaya IshvaraH || 15-17||
yasmAtkSharamatIto&ham akSharAdapi chottamaH |
ato&smi loke vede cha prathitaH puruShottamaH || 15-18||
yo mAmevamasammUDhaH jAnAtipuruShottamam |
sa sarvavidbhajati mAM sarvabhAvena bhArata || 15-19||
iti guhyatamaM shAstram idamuktaM mayA&nagha |
etatbuddhvA buddhimAnsyAt kRutakRutyashcha bhArata || 15-20||
oum tatsaditi shrImad bhagavadgItAsu upaniShatsu brahmavidyAyAM
yogashAstre shrIkRuShNArjunasaMvAde
puraaNa puruShottamayogo nAma
pa~jcadasho&dhyAyaH || 15||
Leave a Reply