Explanation by Shri Kesava Rao Tadipatri
ಉದಯ-ರವಿ-ಸಹಸ್ರ-ದ್ಯೋತಿತಂ ರೂಕ್ಷ-ವೀಕ್ಷಂ
ಪ್ರಳಯ-ಜಲಧಿ-ನಾದಂ ಕಲ್ಪ-ಕೃದ್-ವಹ್ನಿ-ವಕ್ತ್ರಮ್ |
ಸುರ-ಪತಿ-ರಿಪು-ವಕ್ಷಶ್ಚೇದ-ರಕ್ತೋಕ್ಷಿತಾಂಗಂ
ಪ್ರಣತ-ಭಯ-ಹರಂ ತಂ ನಾರಸಿಂಹಂ ನತೋಽಸ್ಮಿ ||
ಪ್ರಳಯ-ರವಿ-ಕರಾಳಾಕಾರ-ರುಕ್-ಚಕ್ರವಾಳಂ
ವಿರಳಯದುರು-ರೋಚೀ-ರೋಚಿತಾಶಾಂತರಾಳ |
ಪ್ರತಿ-ಭಯ-ತಮ-ಕೋಪಾತ್ಯುತ್‍ಕಟೋಚ್ಚಾಟ್ಟ-ಹಾಸಿನ್
ದಹ-ದಹ ನರ-ಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧ ||
ಸರಸ-ರಭಸ-ಪಾದಾಪಾತ-ಭಾರಾಭಿ-ರಾವ-
ಪ್ರಚಕಿತ-ಚಲ-ಸಪ್ತ-ದ್ವಂದ್ವ-ಲೋಕ-ಸ್ತುತಸ್ತ್ವಮ್ |
ರಿಪು-ರುಧಿರ-ನಿಷೇಕೇಣೇವ ಶೋಣಾಂಘ್ರಿ-ಶಾಲಿನ್
ದಹ-ದಹ ನರ-ಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೨ ||
ತವ ಘನ-ಘನ-ಘೋಷೋ ಘೋರಮಾಘ್ರಾಯ ಜಂಘಾ-
ಪರಿಘಮಲಘುಮೂರು-ವ್ಯಾಜ-ತೇಜೋ-ಗಿರಿಂ ಚ |
ಘನ-ವಿಘಟಿತಮಾಗಾದ್ ದೈತ್ಯ-ಜಂಘಾಲ-ಸಂಘೋ
ದಹ-ದಹ ನರ-ಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೩ ||
ಕಟಕಿ-ಕಟಕ-ರಾಜಾದ್ಧಾಟಕಾಗ್ರ್ಯ-ಸ್ಥಲಾಭಾ
ಪ್ರಕಟ-ಪಟ-ತಟಿತ್ ತೇ ಸತ್-ಕಟಿ-ಸ್ಥಾಽತಿಪಟ್ಟೀ |
ಕಟುಕ-ಕಟುಕ-ದುಷ್ಟಾಟೋಪ-ದೃಷ್ಟಿ-ಪ್ರಮುಷ್ಟೌ
ದಹ-ದಹ ನರ-ಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೪ ||
ಪ್ರಖರ-ನಖರ-ವಜ್ರೋತ್‍ಖಾತ-ರೂಕ್ಷಾರಿ-ವಕ್ಷಃ-
ಶಿಖರಿ-ಶಿಖರ-ರಕ್ತೈರಾಕ್ತ-ಸಂದೋಹ-ದೇಹ |
ಸು-ವಲಿಭ ಶುಭ-ಕುಕ್ಷೇ ಭದ್ರ-ಗಂಭೀರ-ನಾಭೇ
ದಹ-ದಹ ನರ-ಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೫ ||
ಸ್ಫುರಯತಿ ತವ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸೈವ ನಕ್ಷತ್ರ-ಮಾಲಾ
ಕ್ಷಪಿತ-ದಿತಿಜ-ವಕ್ಷೋ-ವ್ಯಾಪ್ತ-ನಕ್ಷತ್ರ-ಮಾರ್ಗಮ್ |
ಅರಿ-ದರ-ಧರ ಜಾನ್ವಾಸಕ್ತ-ಹಸ್ತ-ದ್ವಯಾಹೋ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೬ ||
ಕಟು-ವಿಕಟ-ಸಟೌಘೋದ್-ಘಟ್ಟನಾದ್ ಭ್ರಷ್ಟ-ಭೂಯೋ-
ಘನ-ಪಟಲ-ವಿಶಾಲಾಕಾಶ-ಲಬ್ದಾವಕಾಶಮ್ |
ಕರ-ಪರಿಘ-ವಿಮರ್ದ-ಪ್ರೋದ್ಯಮಂ ಧ್ಯಾಯತಸ್ತೇ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೭ ||
ಹಠ-ಲುಠದಲಘಿಷ್ಠೋತ್-ಕಂಠ ದಷ್ಟೋಷ್ಠ ವಿದ್ಯುತ್-
ಸಟ ಶಠ-ಕಠಿನೋರಃ-ಪೀಠ-ಭಿತ್ ಸುಷ್ಟು ನಿಷ್ಠಾಮ್ |
ಪಠತಿ ನು ತವ ಕಂಠಾಧಿಷ್ಟ-ಘೋರಾಂತ್ರ-ಮಾಲಾ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೮ ||
ಹೃತ-ಬಹು-ಮಿಹಿರಾಭಾಸಹ್ಯ-ಸಂಹಾರ-ರಂಹೋ-
ಹುತವಹ-ಬಹು-ಹೇತಿ-ಹ್ರೇಶಿಕಾನಂತ-ಹೇತಿ |
ಅಹಿತ-ವಿಹಿತ-ಮೋಹಂ ಸಂವಹನ್ ಸೈಂಹಮಾಸ್ಯಂ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೯ ||
ಗುರು-ಗುರು-ಗಿರಿ-ರಾಜತ್-ಕಂದರಾಂತರ್ಗತೇ ವಾ
ದಿನಮಣಿ-ಮಣಿ-ಶೃಂಗೇ ವಾಂತ-ವಹ್ನಿ-ಪ್ರ-ದೀಪ್ತೇ |
ದಧದತಿ-ಕಟು-ದಂಷ್ಟ್ರೇ ಭೀಷಣೋಜ್ಜಿಹ್ವ-ವಕ್ತ್ರೇ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೦ ||
ಅಧರಿತ-ವಿಬುಧಾಬ್ಧಿ-ದ್ಯಾನ-ಧೈರ್ಯಂ ವಿದೀಧ್ಯದ್-
ವಿವಿಧ-ವಿಬುಧ-ಧೀ-ಶ್ರದ್ಧಾಪಿತೇಂದ್ರಾರಿ-ನಾಶಮ್ |
ವಿದಧದತಿ-ಕಟಾಹೋದ್-ಘಟ್ಟನೇದ್ಧಾಟ್ಟ-ಹಾಸಂ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೧ ||
ತ್ರಿ-ಭುವನ-ತೃಣ-ಮಾತ್ರಾ-ತ್ರಾಣ-ತೃಷ್ಣಂ ತು ನೇತ್ರ-
ತ್ರಯಮತಿ-ಲಘಿತಾರ್ಚಿರ್ವಿಷ್ಟಪಾವಿಷ್ಟ-ಪಾದಮ್ |
ನವ-ತರ-ರವಿ-ತಾಮ್ರಂ ಧಾರಯನ್ ರೂಕ್ಷ-ವೀಕ್ಷಂ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೨ ||
ಭ್ರಮದಭಿಭವ-ಭೂಭೃದ್-ಭೂರಿ-ಭೂಭಾರ-ಸದ್-ಭಿದ್-
ಭಿದನವ-ವಿಭವ-ಭ್ರೂ-ವಿಭ್ರಮಾದಭ್ರ-ಶುಭ್ರ |
ಋಭು-ಭವ-ಭಯ-ಭೇತ್ತರ್ಭಾಸಿ ಭೋ-ಭೋ ವಿಭೋಽಭೀಃ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೩ ||
ಶ್ರವಣ-ಖಚಿತ-ಚಂಚತ್-ಕುಂಡಲೋಚ್ಚಂಡ-ಗಂಡ
ಭ್ರುಕುಟಿ-ಕಟು-ಲಲಾಟ ಶ್ರೇಷ್ಠ-ನಾಸಾರುಣೋಷ್ಠ |
ವರ-ದ ಸು-ರದ ರಾಜತ್-ಕೇಸರೋತ್-ಸಾರಿತಾರೇ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೪ ||
ಪ್ರವಿಕಚ-ಕಚ-ರಾಜದ್-ರತ್ನ-ಕೋಟೀರ-ಶಾಲಿನ್
ಗಲ-ಗತ-ಗಲದುಸ್ರೋದಾರ-ರತ್ನಾಂಗದಾಢ್ಯ |
ಕನಕ-ಕಟಕ-ಕಾಂಚೀ-ಸಿಂಜಿನೀ-ಮುದ್ರಿಕಾವನ್
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೫ ||
ಅರಿ-ದರಮಸಿ-ಖೇಟೌ ಬಾಣ-ಚಾಪೇ ಗದಾಂ ಸನ್-
ಮುಸಲಮಪಿ ಕರಾಭ್ಯಾಮ್ ಅಂಕುಶಮ್ ಪಾಶ-ವರ್ಯಮ್ |
ಕರ-ಯುಗಳ-ಧೃತಾಂತ್ರ-ಸ್ರಗ್ ವಿಭಿನ್ನಾರಿ-ವಕ್ಷೋ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೬ ||
ಚಟ-ಚಟ-ಚಟ ದೂರಂ ಮೋಹಯ ಭ್ರಾಮಯಾರೀನ್
ಕಡಿ-ಕಡಿ-ಕಡಿ ಕಾಯಂ ಜ್ವಾರಯ ಸ್ಫೋಟಯಸ್ವ |
ಜಹಿ-ಜಹಿ-ಜಹಿ ವೇಗಂ ಶಾತ್ರವಂ ಸಾನುಬಂಧಂ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೭ ||
ವಿಧಿ-ಭವ-ವಿಬುಧೇಶ-ಭ್ರಾಮಕಾಗ್ನಿ-ಸ್ಫುಲಿಂಗ-
ಪ್ರಸವಿ-ವಿಕಟ-ದಂಷ್ಟ್ರೋಜ್ಜಿಹ್ವ-ವಕ್ತ್ರ-ತ್ರಿನೇತ್ರ |
ಕಲ-ಕಲ-ಕಲ ಕಾಮಂ ಪಾಹಿ ಮಾಂ ತೇ ಸು-ಭಕ್ತಂ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೮ ||
ಕುರು-ಕುರು ಕರುಣಾಂ ತಾಂ ಸಾಂಕುರಾಂ ದೈತ್ಯ-ಪೂತೇ
ದಿಶ-ದಿಶ ವಿಶದಾಂ ಮೇ ಶಾಶ್ವತೀಂ ದೇವ ದೃಷ್ಟಿಮ್ |
ಜಯ-ಜಯ ಜಯ-ಮೂರ್ತೇಽನಾರ್ತ ಜೇತವ್ಯ-ಪಕ್ಷಂ
ದಹ-ದಹ ನರಸಿಂಹಾಸಹ್ಯ-ವೀರ್ಯಾಹಿತಂ ಮೇ || ೧೯ ||
ಸ್ತುತಿರಿಯಮಹಿತ-ಘ್ನೀ ಸೇವಿತಾ ನಾರಸಿಂಹೀ
ತನುರಿವ ಪರಿ-ಶಾಂತಾ ಮಾಲಿನೀ ಸಾಽಭಿತೋಽಲಮ್ |
ತದಖಿಲ-ಗುರು-ಮಾಗ್ರ್ಯ-ಶ್ರೀ-ದ-ರೂಪಾ ಲಸದ್ಭಿಃ
ಸುನಿಯಮ-ನಯ-ಕೃತ್ಯೈಃ ಸದ್-ಗಣೈರ್ನಿತ್ಯ-ಯುಕ್ತಾ || ೨೦ ||
ಲಿಕುಚ-ತಿಲಕ-ಸೂನುಃ ಸದ್ಧಿತಾರ್ಥಾನು-ಸಾರೀ
ನರಹರಿ-ನುತಿಮೇತಾಂ ಶತ್ರು-ಸಂಹಾರ-ಹೇತುಮ್ |
ಅಕೃತ ಸಕಲ-ಪಾಪ-ಧ್ವಂಸಿನೀಂ ಯಃ ಪಠೇತ್ ತಾಂ
ವ್ರಜತಿ ನೃಹರಿ-ಲೋಕಂ ಕಾಮ-ಲೋಭಾದ್ಯಸಕ್ತಃ || ೨೧ ||
|| ಇತಿ ಶ್ರೀ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ ಪಂಡಿತಾಚಾರ್ಯ ವಿರಚಿತ ನರಸಿಂಹಸ್ತುತಿಃ ಸಮಾಪ್ತಾ ||
udaya-ravi-sahasra-dyOtitaM rUkSha-vIkShaM
praLaya-jaladhi-nAdaM kalpa-kRud-vahni-vaktram |
sura-pati-ripu-vakShaScEda-raktOkShitAMgaM
praNata-Baya-haraM taM nArasiMhaM natO&smi ||
praLaya-ravi-karALAkAra-ruk-cakravALaM
viraLayaduru-rOcI-rOcitASAMtarALa |
prati-Baya-tama-kOpAtyut^kaTOccATTa-hAsin
daha-daha nara-siMhAsahya-vIryAhitaM mE || 1 ||
sarasa-raBasa-pAdApAta-BArABi-rAva-
pracakita-cala-sapta-dvaMdva-lOka-stutastvam |
ripu-rudhira-niShEkENEva SONAMGri-SAlin
daha-daha nara-siMhAsahya-vIryAhitaM mE || 2 ||
tava Gana-Gana-GOShO GOramAGrAya jaMGA-
pariGamalaGumUru-vyAja-tEjO-giriM ca |
Gana-viGaTitamAgAd daitya-jaMGAla-saMGO
daha-daha nara-siMhAsahya-vIryAhitaM mE || 3 ||
kaTaki-kaTaka-rAjAddhATakAgrya-sthalABA
prakaTa-paTa-taTit tE sat-kaTi-sthA&tipaTTI |
kaTuka-kaTuka-duShTATOpa-dRuShTi-pramuShTau
daha-daha nara-siMhAsahya-vIryAhitaM mE || 4 ||
praKara-naKara-vajrOt^KAta-rUkShAri-vakShaH-
SiKari-SiKara-raktairAkta-saMdOha-dEha |
su-valiBa SuBa-kukShE Badra-gaMBIra-nABE
daha-daha nara-siMhAsahya-vIryAhitaM mE || 5 ||
sPurayati tava sAkShAt saiva nakShatra-mAlA
kShapita-ditija-vakShO-vyApta-nakShatra-mArgam |
ari-dara-dhara jAnvAsakta-hasta-dvayAhO
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 6 ||
kaTu-vikaTa-saTauGOd-GaTTanAd BraShTa-BUyO-
Gana-paTala-viSAlAkASa-labdAvakASam |
kara-pariGa-vimarda-prOdyamaM dhyAyatastE
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 7 ||
haTha-luThadalaGiShThOt-kaMTha daShTOShTha vidyut-
saTa SaTha-kaThinOraH-pITha-Bit suShTu niShThAm |
paThati nu tava kaMThAdhiShTa-GOrAMtra-mAlA
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 8 ||
hRuta-bahu-mihirABAsahya-saMhAra-raMhO-
hutavaha-bahu-hEti-hrEshikAnaMta-hEti |
ahita-vihita-mOhaM saMvahan saiMhamAsyaM
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 9 ||
guru-guru-giri-rAjat-kaMdarAMtargatE vA
dinamaNi-maNi-SRuMgE vAMta-vahni-pra-dIptE |
dadhadati-kaTu-daMShTrE BIShaNOjjihva-vaktrE
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 10 ||
adharita-vibudhAbdhi-dyAna-dhairyaM vidIdhyad-
vividha-vibudha-dhI-SraddhApitEMdrAri-nASam |
vidadhadati-kaTAhOd-GaTTanEddhATTa-hAsaM
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 11 ||
tri-Buvana-tRuNa-mAtrA-trANa-tRuShNaM tu nEtra-
trayamati-laGitArcirviShTapAviShTa-pAdam |
nava-tara-ravi-tAmraM dhArayan rUkSha-vIkShaM
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 12 ||
BramadaBiBava-BUBRud-BUri-BUBAra-sad-Bid-
Bidanava-viBava-BrU-viBramAdaBra-SuBra |
RuBu-Bava-Baya-BEttarBAsi BO-BO viBO&BIH
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 13 ||
SravaNa-Kacita-caMcat-kuMDalOccaMDa-gaMDa
BrukuTi-kaTu-lalATa SrEShTha-nAsAruNOShTha |
vara-da su-rada rAjat-kEsarOt-sAritArE
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 14 ||
pravikaca-kaca-rAjad-ratna-kOTIra-SAlin
gala-gata-galadusrOdAra-ratnAMgadADhya |
kanaka-kaTaka-kAMcI-siMjinI-mudrikAvan
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 15 ||
ari-daramasi-KETau bANa-cApE gadAM san-
musalamapi karAbhyAm aMkusham pASa-varyam |
kara-yugaLa-dhRutAMtra-srag viBinnAri-vakShO
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 16 ||
caTa-caTa-caTa dUraM mOhaya BrAmayArIn
kaDi-kaDi-kaDi kAyaM jvAraya sPOTayasva |
jahi-jahi-jahi vEgaM SAtravaM sAnubaMdhaM
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 17 ||
vidhi-Bava-vibudhESa-BrAmakAgni-sPuliMga-
prasavi-vikaTa-daMShTrOjjihva-vaktra-trinEtra |
kala-kala-kala kAmaM pAhi mAM tE su-BaktaM
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 18 ||
kuru-kuru karuNAM tAM sAMkurAM daitya-pUtE
diSa-diSa viSadAM mE SASvatIM dEva dRuShTim |
jaya-jaya jaya-mUrtE&nArta jEtavya-pakShaM
daha-daha narasiMhAsahya-vIryAhitaM mE || 19 ||
stutiriyamahita-GnI sEvitA nArasiMhI
tanuriva pari-SAMtA mAlinI sA&BitO&lam |
tadaKila-guru-mAgrya-SrI-da-rUpA lasadBiH
suniyama-naya-kRutyaiH sad-gaNairnitya-yuktA || 20 ||
likuca-tilaka-sUnuH saddhitArthAnu-sArI
narahari-nutimEtAM Satru-saMhAra-hEtum |
akRuta sakala-pApa-dhvaMsinIM yaH paThEt tAM
vrajati nRuhari-lOkaM kAma-lOBAdyasaktaH || 21 ||
|| iti SrI trivikrama paMDitAcArya viracita narasiMhastutiH samAptA ||
Leave a Reply